Sava Damjanov: ISTORIJA KAO APOKRIF

Description

Pred čitaocima je četvrta knjiga iz edicije Damjanovljeve izabrane proze „Damjanov: Iskoni bƀ slovo” koja, ujedinjujući njegova dva prozna ostvarenja – Istoriju kao apokrif iz 2008. i Porno-liturgiju Arhiepiskopa Save iz 2010, iznova potvrđuje androgini kvalitet Damjanovljeve proze, koji podrazumeva travestiranje književnih žanrova (rodova), ali i poigravanje rodnim određenjima narativnih instanci. „Menipejski pozicioniran, sam tekst nastupa kao žanrovski hermafrodit”, smatra Šeleva. „On spaja enciklopedijsko sa bulevarskim, visoko sa niskim, naučni logos sa umetničkim erosom.”

„Kao konceptualni pisac, Sava Damjanov je i formalno i sadržinski istrajao u afirmaciji spajanja protivrečnosti ili diskurzivnoj transkorektnosti. Na formalnom planu, on može da piše hibridne epske porno-bajke (ponajviše u Istoriji kao apokrifu i Porno-liturgiji Arhiepiskopa Save, gde je glavni junak perverzni Cirkus Istorije), koje se u isto vreme daju čitati i kao formalno „uglačana” poetska proza. „Pornoglavske” priče, sa transrodnim i kvir ilustracijama, za nekanonski književno naobrazovanog čitaoca mogu da imaju šarm dečjih pesmica, čak da se doživljavaju kao poučitelna književnost, ali da budu i otmena i kultivisana zabava.

Ritam smehovne invencije, uz poetske asonance i aliteracije, sa rimama koje disciplinuju naoko proizvoljne spojeve, u ovoj prozi stvaraju utisak poezije koja se zapisuje „in continuo”.

Književno delo Svetog Save Raspusnog predstavlja karnevalizovan manifest diskurzivne nekorektnosti, pri čemu se njen politički učinak ispoljava u vidu plemenite ideološke konfuzije koja ide protiv osrednjosti, protiv korektnih intelektualnih svetonazora. Kao što nema savršenog političkog uređenja, nema ni savršenog književnog teksta. Zato Damjanov celim opusom istražuje sopstvena nesavršenstva, pokazuje hrabrost da bude golo telo teksta, čime razotkriva metafizički, desadovski nemir, koji ga podstiče da – sve po spisku – preispituje stereotipe, što uključuje i one koji se formiraju putem društveno-teorijskog i poetičkog preispitivanja stereotipa.”

Igor Perišić